جنگ محتمل، امّا اجتنابپذیر آمریکا و چین/ پیشبینی مورخ یونان باستان درباره رویارویی ابرقدرتهای معاصر چیست؟
تاریخ انتشار: ۵ دی ۱۴۰۲ | کد خبر: ۳۹۳۸۲۳۳۱
آفتابنیوز :
اگر بخواهیم صریح باشیم، اوضاع خوب به نظر نمیرسد، اما وضعیت بد مترادف با اجتناب ناپذیری جنگ نیست. دست سرنوشت واشنگتن و پکن را به درگیری وادار نمیکنند. اما صلح تنها در صورتی میتواند حفظ شود که هر دو دولت مایل به تلاش برای آن باشند.
به گزارش اکوایران، دانشگاهیان، محققان و صاحب نظران اغلب از منظر توسیدید، مورخ یونان باستان به روابط چین و ایالات متحده مینگردند.
بیشتر بخوانید:
اخباری که در وبسایت منتشر نمیشوند!
به نوشته نشنالاینترست، برای بسیاری، این استدلال و اشارهاش به تاریخ کلاسیک، آن را به یک تشبیه قانع کننده تبدیل میکند. با این حال، روابط چین و ایالات متحده پیچیدهتر از چنین مقایسههایی است. مدل تله توسیدید این واقعیت را توضیح نمیدهد که واشنگتن و پکن در اقدامات خود که باعث افزایش یا کاهش تنش میشود، اختیار قابل توجهی دارند. پویاییهای قدرت سخت تنها یکی از عوامل در این محاسبه است. چندین دهه صلح نسبی پایدار نشان دهنده تعهد پایدار هر دو طرف برای اجتناب از درگیری است. اما این تعهد بدون چالش نبوده است.
احساس ناامنی حزب کمونیست
تنشهای چین و ایالات متحده چیز جدیدی نیست و در تاریخ آن نمونههای زیادی از مدیریت موفقیت آمیز تنش وجود دارد. از سال ۱۹۷۹، روابط رسمی دو کشور وقایع زیادی را از سر گذرانده است؛ قتل عام میدان تیان آن من، سومین بحران تنگه تایوان، بمباران سفارت بلگراد، حادثه جزیره هاینان، حملات سایبری بیشمار دولتی، و حتی نسلکشی و سرکوب اویغورها و دیگر اقلیتها در سین کیانگ و تبت. تاریخ روابط چین و ایالات متحده الگوی واضحی از شکیبایی در برابر یکدیگر را نشان میدهد. این پویایی یک سوال مهم را مطرح میکند: چرا؟
در یک کلام - تجارت. ایالات متحده و چین در سال ۲۰۲۲، ۷۵۸.۴ میلیارد دلار کالا و خدمات مبادله کردند. برای تقریباً سه دهه (۱۹۹۰-۲۰۱۵)، واشنگتن مشوق رشد اقتصادی چین، سومین شریک تجاری بزرگ آن، و عامل محوری در ورود چین به سازمان تجارت جهان بود. در طول این دوره، هر دو کشور به طرز شگفت انگیزی ثروتمندتر شدند. انگیزههای اقتصادی نتوانست جرقه اصلاحات سیاسی پایدار را در چین ایجاد کند، اما تجارت به عنوان یک عامل تثبیت کننده کلیدی باقی ماند.
تجارت قوی با مانع شدن از تغییرات سیاستی شدیدی که احتمال درگیری را افزایش میدهد، صلح را ترویج میکند. علیرغم رقم بیسابقه سرمایهگذاریهای دوجانبه در سال ۲۰۲۳، چشم انداز فزاینده جنگ، رهبران دو طرف اقیانوس آرام را تحت فشار قرار میدهد تا برای کاهش خسارات احتمالی، اقتصادهای خود را «از هم جدا کنند». این تمایل یک عامل اصلی تنش، یعنی احساس ناامنی است.
از آن جا که دولت چین اساساً احساس ناامنی دارد، احتمالاً نتیجه ادامه چنین روندی درگیری خواهد بود. ثروت و قدرت انباشته پکن نگرانیهای عمیق آن از بیثباتی اجتماعی و مهار نظامی را کاهش نداده است. از زمان تأسیس جمهوری خلق چین، حزب کمونیست ذهنیت استواری از محاصره شدگی داشته است.
پکن آزادیهای مدنی، حاکمیت قانون، آزادی بیان و لیبرالیسم غربی را به عنوان تهدیدهای وجودی برای رژیم خود میبیند و در نتیجه تمرکز بر امنیت سیاسی داخلی را به سطوحی رسانده است که در تاریخ بشریت بینظیر است. اعتراضات میدان تیانآنمن، فروپاشی اتحاد جماهیر شوروی از درون، و نقش فعال واشنگتن در ترویج موج دموکراسیسازی که در روزهای پایانی جنگ سرد سراسر آسیای شرقی و اروپا را در بر گرفت، ترس حزب کمونیست را تایید کرد.
تضاد در اهداف
حزب کمونیست چین بر این باور است که تنها در صورتی میتواند امنیت داشته باشد که هم جمعیت داخلی و هم محیط اطراف خود را کنترل کند. متأسفانه برای پکن، این دو هدف با یکدیگر در تنش هستند. در حال حاضر پکن سیزده مناقشه ارضی فعال دارد، از جمله مرز چین و هند، کل دریای چین جنوبی و جزیره دموکراتیک خودگردان تایوان.
دیپلماتهای چینی از صلح صحبت میکنند و در عین حال به تهدیدات نظامی برای ادعاهای ارضی پکن میپردازند، که خطر کشاندن چین به یک درگیری ناخواسته را افزایش میدهد. واشنگتن با گسترش حضور نظامی خود در شرق چین و تعمیق همکاری امنیتی با متحدان منطقهای خود به این اقدامات واکنش نشان داده است. پکن این اقدامات متقابل را به عنوان یک توطئه آمریکایی برای «محدود کردن» چین تفسیر میکند.
جنگ با ایالات متحده بر سر تایوان یا یک منطقه دریایی مورد مناقشه فوراً تریلیونها دلار تجارت دریایی را که چین به عنوان بزرگترین واردکننده انرژی و غذا در جهان به آن متکی است، متوقف میکند. به عبارت دیگر، جنگ ثبات داخلی چین را تضعیف میکند. پکن با انتخاب ابزار زور به افزایش نگرانیهای خود کمک میکند و صلح را تهدید میکند.
باید توجه کرد که صلح یک وضعیت نهایی ثابت نیست، بلکه یک فرآیند مستمر است که مستلزم مشارکت فعال هر دو طرف برای حفظ ارتباطات، حل و فصل اختلافات، و نشان دادن نیت صلح آمیز است. پکن و واشنگتن هر دو در لفاظی به دنبال صلح هستند، اما تفاوتهایی بین تلاشهای آنها برای پیگیری آن وجود دارد.
دولت بایدن دقیقاً برای همین منظور تقویت کانالهای ارتباطی سطح بالا با پکن را در اولویت قرار داده است. درگیری ایالات متحده و چین اجتناب ناپذیر نیست، اما محتمل است؛ به خصوص اگر هر دو طرف به طور قابل اعتمادی برای تعامل و کمک به هدایت روابط به سمت مسیری پایدارتر تلاش نکنند.
منبع: آفتاب
کلیدواژه: آمریکا چین چین و ایالات متحده حزب کمونیست دو طرف
درخواست حذف خبر:
«خبربان» یک خبرخوان هوشمند و خودکار است و این خبر را بهطور اتوماتیک از وبسایت aftabnews.ir دریافت کردهاست، لذا منبع این خبر، وبسایت «آفتاب» بوده و سایت «خبربان» مسئولیتی در قبال محتوای آن ندارد. چنانچه درخواست حذف این خبر را دارید، کد ۳۹۳۸۲۳۳۱ را به همراه موضوع به شماره ۱۰۰۰۱۵۷۰ پیامک فرمایید. لطفاً در صورتیکه در مورد این خبر، نظر یا سئوالی دارید، با منبع خبر (اینجا) ارتباط برقرار نمایید.
با استناد به ماده ۷۴ قانون تجارت الکترونیک مصوب ۱۳۸۲/۱۰/۱۷ مجلس شورای اسلامی و با عنایت به اینکه سایت «خبربان» مصداق بستر مبادلات الکترونیکی متنی، صوتی و تصویر است، مسئولیت نقض حقوق تصریح شده مولفان در قانون فوق از قبیل تکثیر، اجرا و توزیع و یا هر گونه محتوی خلاف قوانین کشور ایران بر عهده منبع خبر و کاربران است.
خبر بعدی:
عاشق شعر عالمگیر ایران هستم/ بهترین سوغاتی از نمایشگاه کتاب تهران
طالب آذرخش گفت: عاشق شعر عالمگیر ایران هستم و همچنین ادبیات معاصر فارسی را نیز دوست دارم. من از نمایشگاه کتاب تهران بازدید کرده و کتابهای شعر شاعران معاصر ایرانی را برای دوستانم سوغاتی بردم.
به گزارش گروه فرهنگی خبرگزاری دانشجو، طالب آذرخش شاعر ملی تاجیکستان (با تخلص آذرخش) و سردبیر نشریه «پیام سغد» است. تاکنون به قلم او کتابهای بسیاری به خط سیریلیک در تاجیکستان منتشر شده است. اثری هم به نام «دیوان عشق» به خط فارسی و سیریلیک دارد که گلچینی از آن توسط انتشارات خردگان در تهران با عنوان «چشم، جانم، چشم...» منتشر شده است.
او بسیار تاکید دارد که آثارش به خط سیریلیک و فارسی منتشر شوند تا کسانی که در تاجیکستان با خط فارسی آشنایی ندارند با آن آشنا شوند و فرصتی برای مقایسه پیدا کنند. همچنین برخی اشعارش نیز در چند نشریه در تهران منتشر شده است. در چندین کنگره و همایش در تهران، تبریز، اصفهان و شیراز شرکت کرده و به قول خودش این «شهرهای عزیز» را دوست داشته است.
طالب آذرخش سابقه حضور در محافل ادبی بسیاری در ایران را دارد و کتاب شعر را بهترین سوغات از ایران میداند. آذرخش درباره سابقه حضورش در نمایشگاه بینالمللی کتاب تهران گفت: خوشبختانه تجربه حضور در نمایشگاه کتاب تهران را دارم که برایم بسیار جالب بود. همچنین در چندین محفل فرهنگی از جمله محفل جشنواره فضولی نیز شرکت داشتهام.
وی افزود: نمایشگاه کتاب تهران یک بازار بزرگ کتاب است. یکباری که حضور داشتم از صبح تا عصر نتوانستیم حتی نصف نمایشگاه را هم ببینیم. من از حضور در این نمایشگاه که به عنوان یک فروشگاه بزرگ کتاب به نظر میرسد بسیار شاد و مسرور شدم. کتابهای جالبی در این نمایشگاه دیدم.
آذرخش ادامه داد: در نمایشگاه کتاب تهران، کتابهای ادبیات کلاسیک را که سالها آرزوی دستیابی و مطالعهشان را داشتم پیدا کردم. با ناشران گوناگونی که آثار شعرای بزرگ مثل حافظ، سعدی، فردوسی و ... را منتشر کردهاند، گفتگو کردم. وقتی هم که به تاجیکستان بازگشتم کتابهای جیبی این شاعران را به عنوان سوغات برای دوستانم آوردم.
این شاعر فارسیسرا در بخش دیگری از سخنان خود با اشاره به این نکته که به ادبیات معاصر ایران بسیار علاقهمند است، گفت: نمایشگاه بینالمللی کتاب تهران، محل آشنایی من با آثار معاصر ادبیات ایران بود. من عاشق شعر و خصوصا شعر عالمگیر ایران هستم. با شعر معاصر ایران هم آشنایی دارم. آثار شاعرانی همچون شهریار، سهراب سپهری، فروغ فرخزاد، نادر نادرپور، هوشنگ ابتهاج (ه. ا. سایه)، شاملو و ... در تاجیکستان شناخته شده است. از اینکه در نمایشگاه کتاب تهران بدون واسطه و به راحتی به این کتابها دسترسی داشتم موجب خشنودیام بود.
آذرخش همچنین با اشاره به این نکته که گویش تاجیکستانیها و ایرانیها باهم تفاوتی ندارد، ادامه داد: ما یک زبان داریم. شعر معاصر ایران و شعر معاصر تاجیکستان یک زبان دارد که همان زبان رودکی، خیام و حکیم فردوسی است. ما همان چیزی را که شما میخوانید، میخوانیم. البته در حوزه شعر معاصر ایران شعرهایی هم هست که به لهجه تهرانی یا شیوههای متفاوت است. اما همه اینها به زبان فردوسی و حافظ است. ما امروز شعری که در شاهنامه میخوانیم در شعر معاصر تاجیک هم میبینیم.
وی اضافه کرد: وقتی از ادبیات ایران حرف میزنیم، تفاوتی بین ایران و تاجیکستان نمیبینیم. فقط یک ادبیات فارسی در میان است. حتی ادبیات معاصر ایران هم در تاجیکستان شناخته شده است. بسیاری از آثار رماننویسان معاصر در تاجیکستان منتشر شده است. اما در تاجیکستان شاعران ایرانی بیشتر مورد اقبال عموم قرار گرفتهاند. من در اخبار دیده بودم که یکی از کتابهای فاضل نظری در یک فروشگاه در تهران، فروش چند هزار جلدی داشته است. این کتاب در تاجیکستان هم به زبان سیریلیک برگردانده شده است و غزلهای او علاقمندان خاص خودش را دارد. من سردبیر مجله «پیام سغد» در تاجیکستان هستم. ما در هر شماره از مجله شعری از همزبانان ایرانی یا افغانستانی را چاپ میکنیم. من تاکید میکنم که شعر همزبان خود را منتشر میکنیم نه شعر ادبیات ایران یا افغانستان را.
آذرخش در بخش دیگری از این گفتگو به نقش نمایشگاه بینالمللی کتاب تهران در بهبود دیپلماسی فرهنگی میان دو کشور ایران و تاجیکستان اشاره کرد و ادامه داد: خیلی خوب میشد اگر نمایشگاهی مانند نمایشگاه کتاب تهران در کشورهای فارسیزبان یعنی افغانستان و تاجیکستان هم میداشتیم. چون در افغانستان و تاجیکستان نمایشگاههای صنعتی و اقتصادی مشترک و غیرمشترک بسیاری برگزار میشود، اما نمایشگاه کتاب نداریم. نکته دیگر این است که خیلی خوب میشد اگر در نمایشگاه کتاب تهران مکان معینی وجود داشت تا خوانندگان با ادیبان، نویسندگان و ناشران گفتگو و دیدار داشته باشند. من خیلی علاقهمندم که آثار شاعران تاجیکستانی در نمایشگاه کتاب تهران معرفی شود و در معرض دید و خرید عموم قرار گیرد. ما میتوانیم کتابهایی منتشر کنیم که یک طرف آن خط فارسی و طرف دیگر آن خط سیریلیک باشد. این موضوع به آموزش زبان فارسی کمک خواهد کرد، چون تاجیکستانیها حتما باید خط فارسی را یاد بگیرند. آشنایی با خط فارسی باعث میشود که از گذشته خود آگاه شوند و آینده خود را ببینند. البته اگر خوانندگان ایرانی هم با خط سیریلیک آشنا شوند خیلی خوب میشود.
وی در پایان در پاسخ به این سوال که «چرا با وجود پیوندهای فرهنگی و زبان مشترک میان ایران و تاجیکستان، ارتباطات فرهنگی محدودی میان دو کشور وجود دارد؟» گفت: فکر میکنم سرحدات و مرزهای جغرافیایی دلیل این موضوع باشد. اخیرا قابلیتی ایجاد شد و در فضای مجازی صفحاتی پدید آمد که خوانندگان، ادیبان و شاعران ایرانی و تاجیکی با یکدیگر در تعامل باشند و مثلا یک شاعر تاجیکستانی بتواند با خواننده ایرانی طرف گفتگو قرار گیرد. چون تاجیکستانیها هم به زبان فارسی سخن میگویند. فقط لازم است که با زبان فارسی آشنایی داشته باشند تا بتوانند از آثار شاعران ایرانی استفاده کنند. اگر رفتوآمد این محافل ادبی بیشتر شود شاهد نتایج بهتری هم خواهیم بود. همچنین ارسال کتابهای تاجیکستانی به ایران و بالعکس میتواند عامل مهمی برای تقویت این پیوندها باشد.
سیوپنجمین دوره نمایشگاه بینالمللی کتاب تهران با شعار «بخوانیم و بسازیم» از ۱۹ تا ۲۹ اردیبهشت (۱۴۰۳) در محل مصلی امام خمینی (ره) به شکل حضوری و در سامانه ketab.ir به صورت مجازی برگزار میشود.